This morning..: Verloren generatie Bas Heijne 27 februari 2016 Op weg naar de uitgang waarschuwde Kinderombudsman Marc Dullaert deze week dat de kinderen in de asielzoekerscentra „een verloren generatie” dreigen te worden. Lange wachttijden, slechte leefomstandigheden, een jammerlijk gebrek aan privacy, plus de vele verhuizingen met haperend onderwijs als gevolg: „Zo’n 3.500 kinderen raken daardoor blijvend op achterstand en dat aantal neemt toe.” Veel weerklank kreeg de noodkreet van Dullaert niet. De man is oud nieuws en bovendien gaat zijn oproep recht tegen de stemming van het moment in. VVD-Kamerlid Azmani: „Opmerkelijk dat wanneer met man en macht wordt geprobeerd in dit land asielzoekers een veilig dak boven hun hoofd te geven, waarbij de grenzen in zicht zijn van wat we aankunnen, deze Kinderombudsman nu weer met een kritisch rapport moet komen wat er allemaal beter had gekund.” PVV’er Fritsma: „Belachelijke kritiek. Asielzoekers krijgen hier juist veel te veel.” De PVV wil heel Nederland op slot hebben „en dit soort gezeur van naïevelingen als de Kinderombudsman versterkt dat standpunt alleen maar”. Volgens De Telegraaf wordt het rapport in Den Haag afgedaan als een wraakzuchtige oprisping. Omdat dit vast en zeker het laatste rapport van Dullaert is, „werd al verwacht dat hij nog eens flink zou uithalen naar het kabinet”. Huh? Dullaert stelt een pregnante kwestie aan de orde: wanneer je gevluchte kinderen geen rustige, veilige omgeving biedt, en ze verhindert aansluiting te vinden bij de samenleving waarin ze terecht zijn gekomen, door onderwijs en integratie, dan doe je het niet goed, dan roep je als samenleving het onheil over jezelf af. Dat lijkt me allesbehalve naïef, dat is volkomen lucide. Hoe je er verder ook over denkt, wanneer je besluit tot opvang, moet je het zo goed mogelijk doen. Je kunt niet humanitair bezig zijn zonder humaan te zijn – ook al zouden nog zoveel Nederlanders dat willen. Wees blij wanneer een door de politiek zelf aangestelde waakhond je duidelijk maakt hoe het beter moet. Aan de slag ermee. Je kunt niet humanitair bezig zijn zonder humaan te zijn – ook al willen veel Nederlanders dat Maar dat is dan weer naïef van mij – omdat het draagvlak voor nieuwe opvang met de dag afbrokkelt, en de crisis in Europa per uur onbeheersbaarder lijkt te worden, is ieder voorstel om extra inspanning te leveren, extra te investeren, nu bij voorbaat verdacht. Overal wordt nu vastgesteld hoe onwerkelijk het Wir schaffen das van Merkel is geweest, hoe hopeloos traag en verdeeld Europa optreedt. Dus wordt er nu heil gezocht in grote gebaren om de burger het gevoel te geven dat men heus wel beseft dat het tij gekeerd moet worden. Iedereen krabbelt zo elegant mogelijk terug. De stroom moet afgestopt worden, daar gaat het nu om – en kritische rapporten als die van Dullaert, die bedoeld zijn om de boel vooruit te helpen, daar wil niemand zijn vingers aan branden. Er was het plan Samsom, dat een politieke carrière uit het slop moest trekken; zonder resultaat. En vorige week fietste ook Hans de Boer, voorzitter van VNO-NCW, ineens de lucht in. In De Telegraaf verkondigde hij dat asielzoekers vooraf getest zouden moeten worden op hun kansen – uit die test zou moeten blijken of iemand kans maakt in onze westerse samenleving, op de arbeidsmarkt en in culturele zin. „De kansrijke mensen laat je komen”, aldus De Boer. Hoe, wanneer en waar bleef volkomen onduidelijk. Toen de crisis uitbrak, was De Boer nog zuiver pragmatisch: zoveel mogelijk asielzoekers zo snel mogelijk aan het werk – dondert niet hoe, maar wanneer een vluchteling werkt, de taal leert en zijn eigen broek ophoudt, is dat beter voor iedereen. Hup, de schouders eronder. Nu de stemming is omgeslagen, zoekt hij zijn heil in vage vergezichten. Het zou van karakter getuigen als hij eens echt zijn handen uit de mouwen stak. Want intussen groeit mijn respect voor de pragmatici met de dag, de mannen en vrouwen die met hun poten in de modder staan. Durf eens klein te denken: de Kinderombudsman steunt de oproep van de burgemeesters van Boxtel en Heusden, die tegen de klippen op een kleinschalige opvang voor asielzoekers proberen af te dwingen. Dat is voor iedereen beter, voor de vluchtelingen, voor de Nederlandse buren, voor de samenleving. Draagvlak heb je niet, draagvlak schep je. Kansrijk worden mensen pas als je ze kansen geeft. Dat moet je dan ook echt doen, niet alleen doen alsof – en vervolgens de ellende over jezelf afroepen.